U podnožju golubačkih planina nalazi se manastir Tumane. Svako ko se nađe u blizini Golupca trebalo bi da poseti ovu svetinju. Manastir je okružen šumom, pa posetiocu pruža i fizički, kao i duhovni mir.
Istorijat manastira
Nažalost, nije poznato kako je ovaj braničevski manastir izgledao kada je prvi put sagrađen, jer ne postoje zapisi o tome.
Iako oni ne postoje, narodno predanje govori da je manastir nastao kao zadužbina Miloša Obilića, jer je vladao delom današnjeg Braničeva.
Nastanak imena manastira
Postoji i predanje da je Miloš Obilić lovio u šumama u okolini današnjeg manastira i u lovu slučajno ranio pustinjaka Svetog Zosima. Miloš je pokušao da mu spase život i odnese do svog dvora, ali mu je svetac rekao da ga spusti i uzviknuo: “Tu mani i pusti me da umrem”. Pa je Miloš na tom mestu odlučio da izgradi manastir, a od Zosimovih poslednjih reči je nastalo ime manastira.
Ipak, postoji još jedna verzija priče odakle potiče ime. Manastir se gradio, ali nije bio završen do Kosovskog boja. Knez Lazar je rekao svom vlastelinu da prekine zidanje sa rečima “Tu mani”, od čega je navodno nastalo ime manastira.
Prvo spominjanje manastira Tumane
Prvo spominjanje manastira se javlja oko 1572. godine u turskim popisima, pa onda tek u 16. veku za vreme vladavine sultana Murata.
Duga istorija manastira Tumane
Manastir Tumane je vrlo bitno mesto za srpsku istoriju, jer su se upravo tu sastali patrijarh Arsenije III Čarnojević i grof Đorđe Branković pred Prvu veliku seobu Srba, 1690. godine.
Ali kao i mnogi srpski manastiri i ovaj je imao burnu istoriju. Kroz srednji vek je više puta pljačkan, paljen i rušen.
Crkva iz Miloševog vremena je minirana 1910. godine i po naredbi vlasti, zbog velikih oštećenja, srušena je do temelja. Zbog rata manastir čak 14 godina nije imao crkvu, ali ona koja je podignuta 1924. godine i dan danas je tu.
Manastir doživljava preporod 1936. godine sa podizanjem novog konaka i pratećih objekata, a jača i u ekonomskom smislu. Mnogobrojni ruski monasi dolaze u Tumane u ovom periodu.
Nažalost, period blagostanja se prekida početkom Drugog svetskog rata, a u samom manastiru ostaje jako mali broj žitelja.
Godine 1966. manastir Tumane biva preimenovan u ženski opštežiteljni manastir, a svoj najveći procvat ikada doživljava na kraju XX veka za vreme uprave mudre igumanije Matrone.
Manastir Tumane danas
Tek 2014. godine Episkop požarevačko-braničevski dr Ignatije vraća manastiru status muškog opštežiteljnog manastira, a manastir za svega par godina postaje najbrojniji muški manastir ove eparhije.
U crkvi manastira se danas nalaze mošti dvojice svetitelja, Prepodobnog Zosima Sinaita i Prepodobnog Jakova Novog.
Ikona Kurske Majke Božije koju su ruski monasi doneli 1936. godine i dan danas se nalazi u manastiru. Danas se nalazi u manastirskoj crkvi smeštana u tron, dok ispred nje gori neugasivo kandilo.
Lokacija
Manastir Tumane se nalazi na svega 11 km od Golupca, 120 km od Beograda i oko 214 km od Novog Sada.